- Ουγενότοι
- (γαλλ. Huguenots). Όνομα άγνωστης προέλευσης, με το οποίο χαρακτηρίζονταν οι Γάλλοι διαμαρτυρόμενοι κατά την περίοδο των θρησκευτικών συγκρούσεων του 16ου και 17ου αι. Όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ο γαλλικός προτεσταντισμός –κυρίως καλβινιστικός– που είχε διαδοθεί σε μεγάλη έκταση στη Γαλλία επί βασιλείας του Ερρίκου B’, Φραγκίσκου B’ και Καρόλου Θ’, έγινε πολύ γρήγορα αξιόλογη πολιτική δύναμη που, υπό την ηγεσία του πρίγκιπα των Βουρβώνων και του πρίγκιπα του Κοντέ, αντιτασσόταν στη βασιλική απολυταρχία και διεκδικούσε τα παλιά φεουδαλικά προνόμια. Επικεφαλής της καθολικής μερίδας ήταν η οικογένεια των Γκιζ, αρχόντων της Λορένης.
Η πρώτη σύγκρουση (έγιναν τουλάχιστον οχτώ) μεταξύ των αντιτιθέμενων φατριών ξέσπασε τον Μάρτιο του 1562. Δέκα χρόνια αργότερα, τη νύχτα της 24ης Αυγούστου 1572, με τη συγκατάθεση της βασιλομήτορος και του βασιλιά Καρόλου Θ’, έγινε στο Παρίσι σφαγή των Ο. πριγκίπων και αρχηγών (που έμεινε ιστορική ως νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου) και ο πόλεμος ξανάρχισε. Με την προσέγγιση του βασιλιά Ερρίκου του Βαλουά με το κόμμα του Ερρίκου των Βουρβώνων (για να τεθεί φραγμός στην παντοδυναμία του Ερρίκου της Γκιζ, που είχε σχηματίσει τον Ιερό Σύνδεσμο μαζί με τον βασιλιά της Ισπανίας) προκλήθηκε νέα σύγκρουση που ονομάστηκε πόλεμος των τριών Ερρίκων. Από αυτούς όμως ο Ερρίκος της Γκιζ δολοφονήθηκε το 1588 με διαταγή του βασιλιά και ο Ερρίκος Γ’ σκοτώθηκε τον επόμενο χρόνο από έναν φανατικό δομινικανό. Μόνος κληρονόμος των δικαιωμάτων διαδοχής στον θρόνο της Γαλλίας έμεινε ο Ερρίκος των Βουρβώνων, που δεν δίστασε, για να μη συγκρουστεί με την καθολική πλειοψηφία των Γάλλων, να εγκαταλείψει τον καλβινισμό και να προσχωρήσει στον καθολικισμό.
Ο Ερρίκος των Βουρβώνων, που έγινε Ερρίκος Δ’ της Γαλλίας εξέδωσε το έδικτο της Νάντης, με το οποίο παραχωρούσε στους Ο. απόλυτη ελευθερία λατρείας και περίπου εκατό φρούρια.
Εναντίον αυτού του μέτρου, μετά τον θάνατο του Ερρίκου Δ’, αντέδρασε η γαλλική μοναρχία και το 1628 ο καρδινάλιος Ρισελιέ κατέλαβε το τελευταίο γαλλικό φρούριο που κρατούσαν οι Ο., τη Ροσέλ. Τον επόμενο χρόνο το έδικτο της Νιμ, αν και εγγυόταν στους Ο. τη θρησκευτική ελευθερία, τους αφαιρούσε όλα τα φρούρια. Από τότε οι Ο. έπαψαν να είναι πολιτικό κόμμα και έμειναν μόνο ως θρησκευτικό δόγμα.
Το Μουσείο των Ουγενότων στην πόλη Φράντσεκ της Νοτιοαφρικάνικης Δημοκρατίας. Πολλοί Ουγενότοι μετανάστευσαν στην Αφρική για να αποφύγουν τις καταδιώξεις.
Η «νύχτα του Άγιου Βαρθολομαίου» (24 Αυγούστου 1572), πίνακας του Φρανσουά Ντυμπουά. Η σφαγή έγινε με τη συγκατάθεση της βασιλικής αυλής (Λοζάνη, Μουσείο του Καντονιού).
* * *οιονομασία που δόθηκε από τους Ρωμαιοκαθολικούς κατά τα μέσα τού 16ου αιώνα στους Γάλλους Προτεστάντες, οπαδούς τής Αναμορφωμένης ή Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας, οι οποίοι υπέστησαν σκληρούς διωγμούς ωσότου η Γαλλική Επανάσταση τού 1789 επέβαλε την ανεξιθρησκία και παρέσχε στους Προτεστάντες την άδεια να ασκούν κάθε επάγγελμα και να κατέχουν κάθε αξίωμα.
Dictionary of Greek. 2013.